Prof. Dr. H. İsmail SARI İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı
İster boyunda ister başka bir bölgede eline lenf bezi gelen hastalarımızın telaşlanması doğaldır. Çünkü böyle bir durumda hastalarımızın ilk aklına gelen bu büyümenin kötü huylu bir tümör olabileceğidir.
Hâlbuki lenf bezi büyümesinin tek nedeni kanser değildir. Özellikle boyundaki lenf bezi büyümelerinin yaklaşık %80’i kanser dışı nedenlere bağlıdır.
Bu konudaki kaygılarınızı gidermek için gelin en baştan başlayalım.
Lenf bezleri vücudumuzun savunma sistemine ait organlarıdır. Vücudun her yerinde bulunurlar. Normal şartlarda lenf bezlerinin büyüklüğü 1 cm’nin altındadır. Kasıktaki lenf nodları 2 cm’ye kadar normal kabul edilebilir.
Halk arasında lenf bezesi büyümesi olarak tarif edilen durum tıp literatüründe “Lenfadenopati” olarak isimlendirilir.
Lenf bezi büyümesi;
- Boyunda ve koltuk altında çapı 1 cm üzerinde, kasıkta ise 2 cm’nin üzerinde olan lenf bezleri normal değildir, araştırılması gerekir.
- Özellikle antibiyotik tedavisi sonrası küçülme olmayan lenf bezi büyümelerinin araştırılmasında fayda vardır.
- Karın boşluğunda ve göğüs kafesi içindeki boşlukta ve kalp çevresinde 1.5 cm’den büyük lenf bezleri patolojik olarak değerlendirilir ve mutlaka araştırılmalıdır.
Lenfadenopati nedenleri ise aşağıdaki ana başlıklar altında toplanabilir:
- İnfeksiyonlar
- Lenf bezi kanserleri (lenfoma)
- Lösemiler ve diğer organ kanserlerinin lenf bezine yayılması
- Otoimmün (Bağışıklık sisteminin kendi vücuduna karşı saldırıya geçmesi) hastalıklar
- İlaçlar
- Romatizmal hastalıklar
- Depo hastalıkları (lenf dokusunu oluşturan hücrelerin içinde bazı moleküllerin birikimi)
Doktorunuz ele gelen lenf nodunu anormal büyüklükte diğer bir deyişle patolojik olarak değerlendirirse tüm bu hastalıklara yönelik sorgulamanızı/muayenenizi yapmalı ve değerlendirme sonunda ise gerekli tetkikleri istemelidir.
Aşağıdaki durumlarda doktorunuz büyümenin nedeni olarak ilk önce infeksiyonu düşünür:
- Ağrı olması
- Aniden, hızlı bir şekilde ortaya çıkması
- Üstündeki ciltte kızarıklık, hassasiyet olması
- Enfeksiyon kaynağının görülebilir olması (bademcik, geniz eti, sinüzit, ağız içi vb.)
- Muayenede yumuşak olarak ele gelmesi
Aşağıdaki durumlarda ise doktorunuz büyümenin nedeni olarak kanseri aklına getirir:
- Hastanın 40 yaş ve üzerinde olması
- Haftalar veya aylardır var olması
- Ağrısız olması
- Birbirine yapışık, birden çok ve lastik kıvamında olması
- Yine birbirine yapışık sert olması
Tabi ki yukarıda yazılanların istisnası mevcuttur. Doktorunuz mutlaka bu tanıları sizin klinik durumunuza göre tekrar gözden geçirir.
Lenf nodu büyümesi değerlendirilirken;
- Doktorunuz mutlaka detaylı bir öykü alınmalı, lenfadenopatinin patolojik olup olmadığına karar vermelidir.
- Patolojik olarak değerlendirilmişse mutlaka sebep araştırılmalıdır.
- Eşlik eden bulgu yoksa iki ya da üç hafta gözlenir. Doktorunuz, infeksiyon düşündürecek bulgular tesbit etmiş ise antibiyotik başlayabilir.
- 2 – 3 haftalık gözlem sonunda lenf nodu yeniden değerlendirilir. Boyut aynı kalmış veya artış varsa lenf nodunun çıkarılarak patoloji tarafından incelemeye alınması dâhil, ileri incelemeler düşünülmelidir.
Prof. Dr. H. İsmail Sarı
İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı
