Prof. Dr. H. İsmail SARI İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı
Bu yazımızda tetkik sonucunu gördüğünde trombosit düşüklüğü kadar hastalarımıza panik yaptıran başka bir durumu, lökosit düşüklüğünü ve nedenlerini açıklamaya çalışacağız. Lökosit düşüklüğünde hastalarımızın ilk aklına gelen aynı trombosit düşüklüğünde olduğu gibi lösemidir. Hâlbuki WBC, beyaz küreler ya da savaşçı hücreler olarak bilinen lökositlerin düşüklüğü yalnızca lösemide olmaz.
Tam kan sayımında üç hücre grubu değerlendirilir. Bu hücreler alyuvarlar (eritrositler= kırmızı küreler), pıhtılaşma hücreleri (trombositler=kan pulcukları) ve akyuvarlar (lökositler=savaşçı hücreler) olarak bilinirler.
Kan damarları içinde dolaşan beyaz küre sayısı mm3’de 4.000-10.000 hücredir. Bu değer 4.000 altına düştüğünde lökopeniden bahsedilir. Yine aynı trombosit düşüklüğü gibi bir laboratuvar bulgusudur. Bir hastalık değildir. Bu laboratuvar bulgusuna yol açan hastalığın araştırılması gerekir.
Hastaların çoğunun tam kan sayımı tetkikinde gördüğü WBC değeri düşüklüğü lökopeniyi gösterir. Şu durum ve hastalıklarda lökopeni oluşmaktadır:
- Nezle, grip dahil virüslerin yol açtığı hastalıklar
- Doğuştan kemik iliği yapımının bozuk olduğu hastalıklar
- Kemik iliğini işgal eden kanserler
- Tıp dilinde “otoimmün” olarak ifade ettiğimiz, vücudun bağışıklık sisteminin bu hücreleri ve kemik iliğini harap ettiği durumlar
- Şiddetli ve bakterilerin yol açtığı infeksiyonlar
- İlaçlar (Hemen her ilaç beyaz küreleri düşürebilir).
- Vücutta “infeksiyon dışı iltihap” yapan durumlar
- Kemik iliği yetmezlikleri (Aplastik anemi, myelodisplastik sendrom)
- Kemoterapiler
- AIDS hastalığına yol açan HIV virüsü
- İleri derecede dalak büyüklüğü
- Lösemiler
- Romatizmal hastalıklar (Lupus, Romatoid artrit gibi)
- Beslenme bozuklukları
- Vitamin eksiklikleri
- Radyasyon tedavisi
- Verem (Tüberküloz)
Tam kan sayımında WBC değeri düşük olan bir hastanın öncelikle panik yapmaması, bu laboratuvar değerinin lösemi dışında birçok hastalığın bulgusu olabileceğini bilmesi ve ilgili hekim ya da hekimlerle işbirliği yaparak tüm bu hastalıklar açısından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Sağlık ve umutla kalın…
Prof. Dr. H. İsmail Sarı
İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı
KAYNAK:
- mayoclinic.org
- William H. Kreisle MD, Manuel Modiano MD, in Decision Making in Medicine (Third Edition), 2010.
